maandag 21 september 2015

Weblogopdracht 6 : Bezonken Rood door Jeroen Brouwers / "Ogen met een waas van Rood"

Voor de zesde weblogopdracht heb ik gekozen voor een roman uit de periode 1980-nu. Het boek heeft als titel "Bezonken Rood". Ik heb dit boek in overleg gekozen met docent Nederlands Mevr. A.Windgassen. Bezonken Rood is een oorlogsroman van Jeroen Brouwers uit 1981. Brouwers schreef het boek nadat zijn moeder was overleden, met het doel zijn kampjaren in Batavia te verwerken.
De titel van het boek is "Bezonken Rood".
Het is geschreven door Jeroen Brouwers.
De uitgeverij is Eldorado, Amsterdam.
De illustrator in het boek is n.v.t.
De eerste druk is uitgegeven in November 1981.
Het boek heeft 152 bladzijden.
Het verhaal is opgebouwd uit zeventien ongenummerde hoofdstukken.
De literaire stroming is: Moderne Nederlandse literatuur met surrealistische en symbolistische invloeden.

Wat vindt je van de kaft?
Als je naar de kaft kijkt voordat je het boek hebt gelezen zie je niet gelijk wat de schrijver ermee bedoeld, maar nadat ik het gelezen had denk ik dat de schrijver met de rode cirkels bedoeld de connectie met Japan en de vliegen symboliseren de dood.

Wat zijn je verwachtingen van het boek?
Mijn verwachting vooraf was dat het een moeilijk boek zou zijn, dit omdat ik het onderwerp niet aantrekkelijk vind om te lezen, maar op advies docent toch gedaan!! Omdat het hier een oorlogsroman betreft verwachte ik dat het een enorm aangrijpend boek zou zijn, vol emotie.


Recensies: Ik heb uit verschillende bladen eerst de volgende recensies gelezen.
Marian Buijs in de Volkskrant (18-10-2004)
http://www.volkskrant.nl/recensies/ongekend-subtiel-bezonken-rood~a719260/
Dirk Leyman in DeMorgen (06-05-09)
http://www.demorgen.be/expo/-bezonken-rood-jeroen-brouwers-a844339/
Marjolijn Pouw in NRC handelsblad (13-11-1981)
http://www.geocities.ws/siebrenkuipers/brouwbez.html
http://nrcboeken.vorige.nrc.nl/schrijver/brouwers-jeroen

Nadat ik het boek heb gelezen kan ik de titel als volgt verklaren:
De (ik-) hoofdpersoon Jeroen Brouwers wil in dit boek zijn gedachten opschrijven over de tijd dat hij in het Jappenkamp gevangen zat. Hij wil dit doen door al zijn herinneringen aan het kamp te laten bezinken. In het kamp is er veel rood bloed vergoten en ook zagen zij hier elke dag de vlag van Japan die een rode stip in het midden bevat. Dit alles staat voor hem wat er in de kampen gebeurd is. Hij wil  met de titel "Bezonken Rood" alle ellende van toen laten bezinken.

Ik zou het het boek de volgende passende titel hebben gegeven: "Ogen met een waas van Rood"    of   "Bevliegende Angst".

 Er zijn op internet veel samenvattingen van Bezonken Rood te vinden, ik heb er een aantal uitgezocht, klik op de link om deze te openen:
http://www.zoekboekverslag.nl/boekverslag_incach.php?gid=6785
http://www.collegenet.nl/index_mainframe.php?mainframe=http%3A%2F%2Fwww.collegenet.nl%2Fstudiemateriaal%2Fverslagen.php%3Fverslag_id%3D10272%26site%3D
http://www.scholieren.com/boekverslag/44072

In weblogopdracht 6 ben ik ingegaan op het centrale personage in het boek:
Jeroen Brouwers is de hoofdpersoon / ik-persoon van het boek. Hij is schrijver van beroep en voor de tweede keer getrouwd. De kinderen uit zijn eerste huwelijk ziet hij liever niet meer. Jeroen was 5 jaar toen hij samen met zijn moeder, grootmoeder  en zusje in het kamp Tjideng  in Batavia gevangen zat. Zijn vader is krijgsgevangene in Japan en zijn twee oudere broers zitten in een mannenkamp op Java. De gebeurtenissen die hij als kleuter in het Tjideng kamp heeft meegemaakt hebben een onuitwisbare stempel op de rest van zijn leven gedrukt. Hij heeft nooit geleerd om met zijn gevoelens om te gaan.
De kampervaringen zijn de oorzaken van zijn schuldgevoelens en paniekangst. Hij slikt kalmerende middelen om zijn angsten te onderdrukken. Toen zijn moeder in het kamp werd mishandeld hield hij op met van haar te houden. Zijn verdere leven is hij op zoek geweest naar een soort moederfiguur. Het lijkt erop dat zijn gevoel met eelt bedekt is. (Aan het eind van het boek smeekt de hoofdpersoon:" Maak het eelt zacht dat mijn lichaam overwoekert" (pag.126) hiermee geeft hij ook aan dat hij zich niet meer terughoudend opstelt ten opzichte van zijn gevoelens.
In het boek is het spiegelmotief een karakteristiek element, "werkelijkheid en niet-werkelijkheid". "Ik voel niets en ik voel iets" (pag.19).
Het conflict van de hoofdpersoon Jeroen Brouwer is dan ook steeds de kampherinneringen van een kind, het schuldbesef en de wroeging. Ook de dood van zijn moeder (niet in het kamp overleden maar later in verzorgingstehuis door ouderdom)  en zijn grootmoeder (onder gruwelijke omstandigheden overleden in het kamp) spelen een belangrijke rol, af en toe denkt hij dat het leven totaal geen zin meer heeft. Maar het meest kampt hij met zijn gevoelloosheid door de verharding (vereelting in boek) van het lichaam. Hij probeert zijn hele leven te verwerken door een boek te schrijven hierin spelen rouwverwerking, identiteitsverlies en de nasleep en verwerking van de tweede WO een zeer grote rol.

 Informatie over de schrijver:
Jeroen Brouwers werd in 1940 in het toenmalige Nederlands-Indië geboren. Hij kwam uit een Rooms-Katholiek milieu. In de tweede wereldoorlog zat hij samen met zijn moeder en zijn zusje en oma vanaf 1943 tot het einde van de tweede WO in een Jappenkamp. Hij heeft geruime tijd in Brussel gewoond en werkte in de journalistiek. Hij debuteerde in 1964 met de verhalenbundel "Het mes op de keel". Hij werd pas erg bekend door zijn Indië-trilogie: Het verzonkene (1979), Bezonken Rood (1981) en de Zonsvloed (1988).

 Voor meer informatie over de schrijver klik op de onderstaande link:
http://spod.home.xs4all.nl/personeel/Brouwerspagina/biografie_jeroen_brouwers.htm
http://www.literatuurplein.nl/persdetail.jsp?persId=2933
http://www.schrijversinfo.nl/brouwersjeroen.html

 Eigen mening:
Bezonken Rood heeft een enorme indruk op me gemaakt. Niet alleen door de gruwelijkheden die er worden beschreven, maar ook door de tegenstrijdige gevoelens die worden beschreven. Ik had nog nooit een boek gelezen over een Jappenkamp, het is een verhaal dat ik niet snel zal vergeten. Het verhaal over het Tjideng-kamp vind ik zeer schokkend. Ik vind het soms wel een boek wat moeilijk te volgen is, dit door de vele gedachten sprongen. Dan verteld hij over het Jappenkamp en plots verteld hij weer over het overlijden van zijn moeder, af en toe een beetje verwarrend. Het boek leest wel makkelijk weg door het eenvoudige directe taalgebruik en de vaak korte of lange zinnen.
Zelf hou ik niet zo van geschiedenis en oorlogsboeken, maar ik heb er geen spijt van.

Ik vind het in dit genre dan ook een aanrader voor iedereen!!!

Dex Lorist
Gepost door op Geen opmerkingen:

vrijdag 18 september 2015

Weblogopdracht 5 : Hersenschimmen door J. Bernlef / " Ondergesneeuwd geheugen"

Voor de vijfde weblogopdracht heb ik gekozen voor een boek uit het laatste decennium van auteur J. Bernlef (Hendrik Jan Marsman). Het boek heeft als titel "Hersenschimmen". Ik heb dit boek in overleg gekozen met docent Mevr. A.Windgassen. De psychologische roman uit 1984 heeft diverse prijzen gewonnen, waaronder de Diepzeeprijs in 1989 en de vierde plaats in de verkiezingen voor de beste Nederlandstalige boeken aller tijden. Het boek gaat over een dementerende man die zijn steeds groter wordende isolement beschrijft. Dit lijkt me een heel interessant onderwerp.


De titel van het boek is "Hersenschimmen".
Het is geschreven door J.Bernlef.
De uitgeverij is Querido, Amsterdam.
De illustrator in het boek is n.v.t.
De eerste druk is uitgegeven in 1984.
Het boek heeft 221 bladzijden.
Het boek is ingedeeld in negen ongenummerde hoofdstukken zonder titels. Elk hoofdstuk begint met een schuingedrukte / cursieve zin, waarmee het begin van een nieuwe dag wordt aangegeven.
De literaire stroming is: Moderne Nederlandse Literatuur.

Wat vindt je van de kaft?
De kaft van het boek ziet er droevig en treurig uit, dat zal het boek denk ik ook wel zijn. Het geeft puur de lichte schimmen weer, niets anders dan wat vage illusies.


Wat zijn je verwachtingen?
Zoals ik op de achterkant van het boek kan lezen gaat het om een dementerende meneer. Ik heb dus de verwachting dat het een emotioneel ontroerend boek is. Wat ik van het boek verwachte is dat ik een duidelijk beeld zou krijgen over de ziekte dementie plus de gevolgen daarvan.

Recensies: Ik heb verschillende recensies gelezen alvorens ik in het boek ben begonnen met lezen.
Er waren er veel te vinden o.a. van Hans Vervoort in NRC-Handelsblad (05-10-1984) en een van
Dirk Leyman in DeMorgen (29-04-2009) en ook een mooie recensie van Aleid Truijens in de Volkskrant (07-01-2000).

Nadat ik het boek heb gelezen kan ik de titel als volgt verklaren:
Hersenschimmen duidt op het idee, dat er van het leven uiteindelijk niets anders overblijft dan wat vage bewustzijn toestanden, illusies, hersenschimmen. In het boek gaat het voornamelijk over dementie en de gevolgen daarvan. Hersenschimmen maakt dat in één woord duidelijk.

Ik zou het boek de boeiende titel " Ondergesneeuwd geheugen" hebben gegeven!!!

Er zijn op internet heel veel samenvattingen van "Hersenschimmen" te vinden, klik op onderstaande link om een aantal van deze te openen:

In deze blogopdracht 5 ben ik ingegaan op de centrale personages in het verhaal:
De belangrijkste personage uit het verhaal is Maarten Klein. Maarten is ongeveer 72 jaar, geboren in Alkmaar, maar woont al 15 jaar in Amerika. Hij werkte als notulist bij de IMCO, een visserij organisatie, hij is inmiddels gepensioneerd. Hij is al 50 jaar getrouwd met Vera en heeft 2 kinderen. De hoofdpersoon vertelt het verhaal zelf waardoor hij het uiterlijk van anderen uitvoerig beschrijft maar dat van zichzelf achterwege laat. Maarten is een gewone, alledaagse man die aan het dementeren is. Je leert de hoofdpersoon goed kennen hoewel je niet echt bepaalde duidelijke karaktereigenschappen kunt ontdekken. De ene keer reageert hij namelijk totaal anders op bepaalde gebeurtenissen dan de andere keer. Wat wel opvalt is dat hij erg precies is, hij wil alles in huis op precies dezelfde plek laten staan. Doordat Maarten zijn gevoelens en gedachten uitgebreid beschrijft kun je je goed in hem verplaatsen. Je leeft mee met zijn ziekte dementie en ziet hem dan ook steeds verwarder worden. In het boek ontwikkeld Maarten zich van een hardwerkende man die zijn vrouw Vera graag verwent, tot een zeer verward persoon, volledig afhankelijk van andere mensen, met name van zijn vrouw Vera. Vera probeert tegenover haar man te verbergen dat hij achteruitgaat.
Het conflict van de hoofdpersoon Maarten is dan ook dat hij door zijn ziekte in een neerwaartse spiraal zit en probeert te redden wat er te redden valt maar door zijn dementie is dit onmogelijk.

Informatie over de schrijver:
J.Bernlef is het pseudoniem voor Jan Hendrik Marsman, hij werd in 1937 geboren en is in zijn woonplaats Amsterdam op 29 oktober 2012 overleden.
De thema's van die tijd, het vergeten en toe-eigen-ning, spelen een belangrijke rol. Dit ook in zijn boeken. In Hersenschimmen is dat heel duidelijk te merken. De schrijver behoort tot de generatie van de jaren zestig, die zich verzet tegen de zware, moeilijke poëzie van de jaren vijftig.
Hersenschimmen betekende voor J. Bernlef de definitieve doorbraak tot het grote publiek.

Voor meer informatie over de schrijver klik op de onderstaande link:

Eigen mening:
Ik vond dit een zeer goed boek. Het boek was goed en makkelijk leesbaar. Het verhaal zelf was mooi, ontroerend maar ook wel hard. Dit omdat dementie zo ondoordringbaar is en de directe omgeving ook kapot gaat aan de ziekte. Waar je in een relatie normaal met elkaar kan praten en omgaan is het nu alleen nog maar de verzorgende en de beschermende rol. Hem begrijpen is onmogelijk omdat hij in zijn eigen wereld leeft, zichzelf niet eens meer begrijpt. Het lijkt me vreselijk om later zelf tegen mijn eigen kinderen te zeggen; "Wie zijn jullie?" Helaas kan dit iedereen overkomen. Het lijkt me heel moeilijk je eigen man of vrouw op zo'n manier kwijt te raken, zoiets kan je niemand toewensen.
Je neemt op deze manier eigenlijk al afscheid van iemand die nog gewoon in leven is.

Ik raad mensen aan om dit boek te lezen,

Dex Lorist





Gepost door op Geen opmerkingen:
Abonneren op: Posts (Atom)